Barwa światła czy estetyka naszej wymarzonej lampy schodzą na zdecydowanie dalszy plan przy kwestii odpowiedniej ochrony przeciwporażeniowej. Ochrony, którą – poza odpowiednio zabezpieczoną i wykonaną instalacją – gwarantują nam klasy ochronności i szczelności, znajdujące się na absolutnie każdym osprzęcie elektrycznym, dopuszczonym do sprzedaży na terenie Unii Europejskiej. Co oznaczają i jak dobrać je pod kątem warunków, występujących w naszym pomieszczeniu? Tłumaczymy w najprostszy sposób.
Krótko – gdyż będą one determinowały bezpieczeństwo i poprawne działanie oświetlenia. Jest to kluczowa kwestia np. podczas poszukiwania lampy LED do łazienki, gdzie występuje wysokie ryzyko narażenia na wodę i wilgoć. Bardzo istotna będzie również w przypadku lamp ogrodowych, które są szczególnie narażone na kontakt z deszczem, a także oświetlenia do pokoju dziecięcego, gdzie bardzo ważne jest odpowiednie zabezpieczenie przed dotykiem.
Częstym błędem popełnianym przez autorów artykułów poświęconym zagadnieniom elektrotechnicznym, jest mylenie klas ochronności ze stopniem szczelności IP. W rzeczywistości kategoria ta nie mówi nam nic o stopniu zabezpieczenia przed pyłem i wodą – stanowi ona jednak bardzo ważną informację o tym, w jaki sposób, jako użytkownicy, jesteśmy chronieni przed porażeniem prądem elektrycznym wskutek dotyku bezpośredniego lub awarii. Wyróżniamy cztery klasy ochronności, występujące pod poniższymi symbolami:
Klasa 0, oznaczana pustym kwadratem, zapewnia ochronę przed dotykiem bezpośrednim wyłącznie poprzez izolację podstawową. Występuje najczęściej w urządzeniach, pracujących w instalacjach, w których ochrona przed pojawieniem się napięcia na obudowie realizowana jest poprzez separację elektryczną, odizolowującą je od środowiska. Klasa ta występuje dziś niezwykle rzadko wśród urządzeń przeznaczonych na rynek konsumencki.
Klasa I zapewnia ochronę przed dotykiem pośrednim poprzez izolację podstawową. W jej przypadku ochrona przed uszkodzeniem realizowana jest poprzez zacisk, służący do podłączenia przewodu ochronnego (PE) i samoczynne wyłączenie zasilania, gdy na obudowie pojawi się napięcie. Zaciski te oznaczone są zgodnie z normą IEC 60417-2 symbolem przedstawionym powyżej. Z klasą I spotkamy się w przypadku zdecydowanej większości sprzętu RTV/AGD i lamp, zbudowanych z elementów przewodzących.
W przypadku klasy II mamy do czynienia z zastosowaniem izolacji w ochronie przed dotykiem oraz izolacją dodatkową, zabezpieczającą przed uszkodzeniem. Urządzenia wykonane w tej klasie nie posiadają zacisku przewodu ochronnego. Najczęściej stosowane są w różnego rodzaju małym sprzęcie RTV i elektronarzędziach.
Lampy i inne urządzenia wykonane w III klasie cechują się ochroną poprzez zasilanie niskim napięciem znamionowym – do 50 V prądu przemiennego i 120 V prądu stałego. Stykamy się z nimi najczęściej w przypadku oświetlenia łazienkowego, wymagającego najwyższych standardów ochrony i sprzętów, wykorzystywanych w otoczeniu wody.
Klasy szczelności IP powstały w celu określenia warunków środowiskowych, w jakich może pracować dane urządzenie elektryczne. Oznaczenie to składa się najczęściej z dwóch cyfr. Pierwsza z nich – od 0 do 6 – informuje nas o poziomie odporności danej lampy na przenikanie do jej wnętrza ciał stałych i ochronie przed dotykiem. Druga zaś określa poziom zabezpieczenia przed przedostawaniem się wody do jej wnętrza. Na podstawie normy PN-EN 60529:2003, znaczenie poszczególnych cyfr określa się w następujący sposób:
|
Pierwsza cyfra |
Druga cyfra |
|
0 – brak ochrony |
0 – brak ochrony |
|
1 – Ochrona przed ciałami stałymi o średnicy ≥ 50 mm i większymi oraz dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni |
1 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy kroplach opadających pionowo |
|
2 – ochrona przed dotknięciem palcem i przedostawaniem się do wnętrza ciał stałych o średnicy ≥12,5 mm |
2 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy kroplach opadających pionowo na urządzenie odchylone o 15o od położenia pionowego |
|
3 – ochrona przed dotknięciem narzędziem i przedostawaniem się do wnętrza ciał stałych o średnicy ≥ 2,5 mm |
3 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy natrysku pod kątem 60o od pionu |
|
4 – ochrona przed dotknięciem drutem oraz przed przedostawaniem się do wnętrza ciał obcych stałych o średnicy ≥ 1mm |
4 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy rozbryzgiwaniu jej na obudowę z dowolnego kierunku |
|
5 – ochrona przed dotknięciem drutem oraz ograniczona ochrona przed pyłem |
5 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy oblewaniu strumieniem z dowolnego kierunku |
|
6 – ochrona przed dotknięciem drutem, obudowa pyłoszczelna |
6 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy oblewaniu silną strugą |
|
|
7 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy krótkotrwałym zanurzeniu urządzenia w wodzie o określonym ciśnieniu |
|
|
8 – ochrona przed przedostawaniem się wody przy długotrwałym zanurzeniu urządzenia |
W przypadku niektórych urządzeń możemy spotkać się także z literami dodatkowymi, pojawiającymi się po zapisie numerycznym, dopełniającymi informacje dotyczące zakresu ochrony przed niebezpiecznymi częściami urządzenia oraz literami uzupełniającymi, stanowiącymi informację o odporności na warunki zewnętrzne. Przykładowo, dodatkowa litera “C” będzie oznaczać konieczność zastosowania właściwych odstępów od części niebezpiecznych przy używaniu próbnika dostępu. Litera uzupełniająca “M” będzie zaś stanowić dla nas informację o ochronie przed wnikaniem wody w ruchome części urządzenia, takie jak np. łopatki wentylatora lub wirnik.
Dla przykładu, lampa o stopniu ochrony IP20 będzie nadawała się do użytku wyłącznie w pomieszczeniach nienarażonych na wilgoć i wodę. Oprawka IP54 pozwoli nam zaś na zastosowanie jej w miejscach, w których istnieje ryzyko kontaktu z drobinami o wielkości do 1 mm i rozbryzgami wody z dowolnej strony.
Darmowa dostawa od 200zł
Dożywotnia gwarancja na polskie produkty
60 dni na zwrot zakupionych towarów
Szybkie płatności bezpieczne transakcje
Szybkie zakupy bez zakładania konta
