Jak dobrać moc żarówki?

Dobór żarówki pod względem skuteczności dostarczanego światła jest bez wątpienia kwestią priorytetową podczas projektowania oświetlenia. Priorytetową i najbardziej problematyczną. W końcu czasy, w których dokonywaliśmy go wyłącznie na podstawie podawanej w Watach mocy, mamy od blisko dekady za sobą. Sprawdź nasz poradnik, dzięki któremu dopasujesz je do każdego rodzaju pomieszczenia!

Gdy Waty niewiele mówią, czyli czym są Lumeny?

Moment, w którym dominujący przez ponad 100 lat wolframowy żarnik został zastąpiony przez diody elektroluminescencyjne LED, był największym dotąd przełomem w całej historii techniki oświetleniowej. Oto bowiem okazało się, że pobór prądu przez żarówkę możemy zmniejszyć nawet kilkunastokrotnie, nie tracąc nic na efekcie świetlnym, a wręcz przeciwnie – znacznie zyskując.

Kwestią parametru skuteczności świetlnej, która stanowi podstawową informację w kontekście doboru oświetlenia halogenowego i LED, zajęliśmy się w sposób kompleksowy w naszym poradniku o tym, jak przeliczać Lumeny na Waty, więc w tym miejscu ograniczymy się jedynie do krótkiego podsumowania. Przyjmuje się, że ilość Lumenów, przypadających na 1 W mocy w diodach LED rośnie wraz z każdym kolejnym Watem. Dlatego, pragnąc osiągnąć efekt świetlny żarówki wolframowej 60 W, powinniśmy wybrać LED-ów 860 lm (około 7-9 W) lub halogenowych 702 lm (około 45 W).  

Należy pamiętać, że wartości tych nie należy traktować w sposób bezwzględny. O tym, ile Lumenów przypada na 1 W energii, decyduje w głównej mierze wydajność diod, zastosowanych przez producenta. By dokonać jak najbardziej trafnego wyboru, warto zwrócić się w stronę dostępnych w sieci przeliczników. Ponadto wszystkie żarówki LED – w tym te dostępne w ofercie naszego sklepu internetowego – posiadają wymienione wyżej informacje w swoich kartach produktowych.

Dobór żarówki – Lumen a Luks

Dobierając żarówkę nowego typu, poza Lumenami, wyjątkowo przydatny parametr będzie stanowiła dla nas ilość Luksów [lx], określających natężenie światła, czyli ilość strumienia świetlnego, padającego na 1m² powierzchni. Wartość 1 lx będzie oznaczała więc równomiernie rozłożony strumień świetlny 1 lm, padający na powierzchnię 1 m². Jeśli w karcie produktowej podano, że dany model żarówki emituje 800 lm, to znaczy, że wartość ta dotyczy powierzchni jednego metra kwadratowego i będzie spadać wraz z jej wzrostem. Jak nietrudno wywnioskować, wpływ na ilość Luksów wywierać będzie – poza odległością od źródła światła – także kolor ścian, czy podłogi.

Szacuje się, że bezksiężycowe, pochmurne nocne niebo odznacza się wartością 0,1 nx (noksów, czyli 0,001 lx) . By dostrzec ludzką twarz w stopniu w miarę wyraźnym, nasze oko potrzebuje światła o wartości około 20 lx. Typowe natężenie światła, dobre do wykonywania codziennych czynności (w tym stosunkowo precyzyjnych) będzie wynosiło z kolei ok. 200-750 lx. Światło dzienne, serwowane nam w południe podczas lata w trakcie bezchmurnego dnia, wynosi zaś nawet 100 000 lx.

Informację o ilości Luksów – podobnie jak Lumenów – także znajdziemy na etykiecie każdej żarówki. Do dokonywania pomiaru natężenia światła wykorzystuje się specjalne mierniki – luksomierze – jednak należy pamiętać, że są to urządzenia stosunkowo drogie i zaprojektowane głównie z myślą o profesjonalistach. Mniej precyzyjnym – choć w typowych domowych warunkach wciąż skutecznym – sposobem na przeprowadzenie go stanowią aplikacje mobilne na smartfony, wykorzystujące zdolności wbudowanych aparatów.

Jak dobrać moc żarówki do wielkości i charakteru pomieszczenia?  

Ostatecznie dobór optymalnej mocy żarówki (a raczej natężenia i wartości strumienia, jak zdążyliśmy już zaznaczyć) nie będzie więc do końca prosty. Poniższa tabela obrazuje polecane przez nas orientacyjne wartości, którymi warto kierować się, szukając skutecznego oświetlenia:

Za przykład weźmy teraz typowy salon o powierzchni 20 m². Jeśli zależy nam na optymalnych warunkach, powinniśmy zapewnić co najmniej 200 lm na każdy jego metr kwadratowy. Do skutecznego oświetlenia całej powierzchni będziemy zatem potrzebować 4000 lx. Dobrą decyzją okaże się więc wybór lampy sufitowej na trzy źródła światła LED 9 W 720 lm. Pozostałe 1840 lx możemy zaś pozyskać, decydując się na kinkiety, oświetlenie punktowe lub lampy stojące. Analogicznie powinniśmy postępować, dobierając oświetlenie do innych rodzajów pomieszczeń.

Dobór żarówki – na co jeszcze zwrócić uwagę?

Poza wymienionym wyżej strumieniem świetlnym oraz jego natężeniem niezwykle ważną rolę podczas doboru oświetlenia odegra również barwa świetlna, której poświęciliśmy osobny poradnik (przeczytaj barwa światła - czym jest i jak dobrać do otoczenia) oraz współczynnik oddawania barw CRI, określający, jak dobrze dane źródło światła ukazuje kolory w zakresie od 0 do 100. Wraz ze wzrostem jego wartości kolory stają się bardziej naturalne, w przypadku jego spadku zaś – dokładnie odwrotnie. Większość dostępnych na rynku żarówek cechuje CRI na poziomie 80 punktów i należy uznać je za wartość zdecydowanie wystarczającą dla większości zastosowań. Wyższe wartości będą charakteryzowały z kolei światło białe, idealne do lakierni, warsztatów i wszystkich innych miejsc, w których precyzja oraz pewność pokrycia barw odgrywa pierwszorzędną rolę.

Wszystkich, którzy nie znaleźli w naszym poradniku odpowiedzi na nurtujące pytania, zapraszamy do kontaktu! Jako jedni z liderów branży oferujemy bogate doświadczenie naszych specjalistów, które ułatwi ci znalezienie idealnego oświetlenia!