Etykiety energetyczne lamp i żarówek

Nazywane z początku niepotrzebną unijną fanaberią, dziś pojawiają się przy każdym dopuszczonym do sprzedaży sprzęcie elektrycznym. Z czasem wszyscy konsumenci docenili obowiązek umieszczania etykiet energetycznych na urządzeniach, pozwalających wybrać możliwie jak najbardziej energooszczędne źródło światła. Jak je czytać, co oznaczają poszczególne klasy efektywności i jak wytypować najtańszą w użytkowaniu lampę?

Prawny wymóg stosowania etykiet energetycznych

Zgodnie z obowiązującym na terenie Unii Europejskiej prawem, każdy producent urządzeń elektrycznych zobowiązany jest do dostarczenia poprawnie wypełnionych etykiet wraz z produktami, które wprowadza na rynek. Obowiązkiem tym objęte są następujące urządzenia:

• klimatyzatory,
• urządzenia do gotowania,
• zmywarki,
• ogrzewacze,
• lampy,
• urządzenia chłodnicze profesjonalne i dla gospodarstw domowych,
• miejscowe ogrzewacze pomieszczeń,
• kotły na paliwo stałe,
• telewizory,
• suszarki,
• opony,
• systemy wentylacyjne,
• pralki.

Na każdej z etykiet muszą znajdować się informacje, takie jak:

• nazwa dostawcy lub jego znak towarowy,
• oznaczenie modelu, odróżniające go od innych modeli o takim samym znaku towarowym,
• klasa efektywności energetycznej,
• ważone roczne zużycie energii Ec w kWh na 1000 godzin, obliczone i zaokrąglone do najbliższej liczby całkowitej.

Ponadto od 1 stycznia 2019 każdy produkt musi być także wprowadzony do europejskiej bazy danych ESPREL.

 W jakim celu stosuje się etykiety energetyczne?

Etykiety energetyczne mają na celu wskazanie, jak dużo energii zużywa dane urządzenie w normalnych warunkach pracy w skali od A++ (zielona) do G (czerwona). Z uwagi na to, że oznaczenia A+ i A++ zostały uznane za mylące dla konsumentów, począwszy od 2021 roku, obowiązująca skala będzie zawierać się w wartościach od A do G.

Na mocy art. 17 ust. o etykietowaniu energetycznym Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej może nałożyć na producenta lub dystrybutora karę pieniężną w przypadku, gdy ten nie dołączy etykiety do danego urządzenia lub umieści ją w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami.

Jak czytać etykiety energetyczne lamp?

Obowiązek stosowania etykiet dla lamp i urządzeń oświetleniowych wynika z przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2017/1369 z dn. 4 lipca 2017 r. W przypadku opraw oświetleniowych wartości podane na etykiecie odnoszą się nie do samej oprawy, lecz kompatybilnego z nią źródła światła (np. żarówki LED).

Podstawę, kwalifikującą daną lampę do określonej klasy, stanowi wskaźnik efektywności energetycznej EEI. Jego wartość określana jest przez porównanie mocy skorygowanej o występujące na źródle światła straty (P_cor) z mocą referencyjną (P_ref). Tę drugą moc wyprowadza się z wartości użytecznego strumienia świetlnego, będącego całkowitym strumieniem świetlnym dla lamp bezkierunkowych bądź strumieniem stożka o kącie 90 lub 120^o w przypadku lamp kierunkowych.

Mówiąc prościej: im niższa wartość współczynnika EEI, tym wyższa wydajność lampy i w konsekwencji wyższa klasa energetyczna. Przy jej pomocy możemy wybrać więc źródło światła, oferujące najlepszy stosunek oferowanego strumienia świetlnego do poboru energii elektrycznej.

Aktualna tabela klasy efektywności energetycznej dla lamp:

Klasy od A++ do A zdominowane są przez najlepsze moduły LED, świetlówki kompaktowe, lampy wykładowcze oraz liniowe. Żarówki halogenowe najczęściej mieszczą się w kategoriach B i C. Najniższa klasa E dotyczy zaś najmniej efektywnych rozwiązań, czyli wycofanych z rynku klasycznych lamp żarowych i najsłabszych żarówek halogenowych.

Podsumowując – im wyższa klasa energetyczna, tym niższe rachunki za prąd. Bez wyjątków. I to właśnie takie źródła światła powinny stanowić absolutny rdzeń instalacji oświetleniowej całego domu lub biura, ciesząc oszczędnościami i możliwie jak najmniejszym wpływem na środowisko naturalne.